Er zijn ontzettend veel soorten en merken kleurpotloden. Waar het verschil in zit? Zoals bij grafietpotloden kan je in ieder geval de hardheid waarnemen vanaf het design van het potlood in HB, B of H. Bij kleurpotloden is de hardheid van een potlood verschillend per merk. Een aantal merken hebben meerdere collecties kleurpotloden, met elk een verschillende hardheid en eigenschappen. Bij professionele merken kun je potloden aanschaffen in verschillende sets, maar vaak zijn ook alle potloden los te koop. Je kunt er dus ook voor kiezen om je eigen collectie samen te stellen met je favoriete kleuren!
Welke soorten en merken kleurpotloden zijn er?
Er zijn veel merken die prachtige kleurpotloden maken. Toch zijn er een aantal die er kwalitatief echt bovenuit springen. Deze merken hebben mooie kleurenselecties, een specifieke formule voor de kern en ga zo maar door. De luxere merken als Faber Castell, Prismacolor, Derwent, Caran d’Ache en Holbein zijn hier een voorbeeld van. Elk merk heeft weer een specifieke formule waardoor ze zich onderscheiden van de rest.
Als je verschillende potloden uitprobeert, zul je zien dat ze allemaal anders aanvoelen. De kleuren zijn anders, de textuur is anders en niet elk papier is even geschikt. Hieronder zal ik een aantal formules bespreken.
Wax potloden
Over het algemeen zijn, tenzij anders vermeld natuurlijk, bijna alle potloden op basis van wax. Dit zijn de ‘normale’ kleurpotloden die je in allerlei winkels kunt kopen. De kern van wax potloden is gemaakt van een harde wax. Het verschilt een beetje per merk hoeveel lagen je kunt opbouwen met wax potloden, maar na een aantal laagjes zul je merken dat er een laag wax op je tekening zit. Hierna wordt er geen kleur meer opgepakt en kun je dus niet meer opbouwen.
Potloden op oliebasis
Met oliepotloden kun je goed in meerdere lagen werken en blenden. De bekendste potloden op oliebasis zijn de Faber Castell Polychromos. Deze potloden bevatten veel pigment, dekken goed en zijn makkelijk te blenden. De kern van de Polychromos is harder dan het gemiddelde potlood, maar is niet té hard. Doordat de punt lang scherp blijft gaan ze ook nog eens heel lang mee!
Aquarelpotloden
Aquarelpotloden bevatten een wateroplosbaar bindmiddel, waardoor je de kleuren na het opbrengen gemakkelijk kunt bewerken met water. Dit maakt dat aquarelpotloden goed te combineren zijn met napjes of tubes aquarelverf. Je kunt deze potloden eigenlijk op drie manieren gebruiken. Je kunt ermee tekenen net als een normaal kleurpotlood of een aquareleffect creëren door water toe te voegen. Hierbij heb je ook meerdere opties: je kunt het potlood in water dippen en daarna gaan tekenen, of je kunt een penseel (of aquabrush!) met water gebruiken.
Bij tekenen met aquarelpotloden hoef je niet erg rekening te houden met het volledig invullen van alle vlakken. Als je lichtere vlakken wilt hebben, houd ze dan leeg! Met het water kun je dan zelf de kleuren mooi uitblenden. Wanneer je laag droog is, kun je nog een laagje aanbrengen om meer diepte en contrast te krijgen. Wil je intense details in je werk? Dip dan het potlood in het water voordat je de details aanbrengt. Je zult zien dat de kleur dan feller is dan wanneer je het potlood droog gebruikt. Blenden gaat hiermee wel lastiger, dus doe dit als je werk bijna af is. Tip: maak een kleurenkaart van je aquarelpotloden, omdat de kleuren er droog anders uitzien dan wanneer ze nat zijn.
Pastelpotloden
Pastelpotloden zijn hele zachte potloden, waarmee je ook zachte effecten kunt creëren. Doordat ze zo zacht zijn, kan de stift snel breken. Als je potloden gaat mengen worden de kleuren minder sprankelend. Pastelpotloden kun je het beste gebruiken op papier met een korrelige structuur, omdat het pigment anders niet goed hecht. Het is heel leuk om met pastelpotloden te experimenteren op gekleurd papier! Doordat ze iets harder zijn dan pastelkrijt, zijn pastelpotloden erg geschikt om details aan te brengen in een tekening die je hebt gemaakt met pastelkrijt. Zorg dat je met pastelpotloden van licht naar donker werkt. Donkere kleuren layeren over lichtere kleuren zorgt dat de donkere tinten eruit springen. Als je het andersom zou doen krijg je een vlek en zal het niet lukken om de lichte kleur goed te laten dekken.
Holbein
Holbein potloden vallen eigenlijk onder meerdere categorieën die hierboven benoemd zijn. De kern van Holbein potloden is gemaakt van een mix van pigmenten, wax, olie en vetten. Deze unieke combinatie zorgt ervoor dat het ontzettend fijne kleurpotloden zijn om mee te werken. Ze zijn creamy, maar niet te zacht of hard. Qua hardheid zitten ze tussen de Polychromos en Prisma potloden in. Speciaal voor de liefhebbers van waterverf effecten heeft Holbein een leuk product uitgebracht: de Holbein Meltz. Dit is een oplosmiddel waardoor je je kleurpotloden kunt gebruiken als waterverf! De Meltz is verkrijgbaar in een potje, maar ook in een pen.
Kleurechtheid
Belangrijk bij goede kleurpotloden is de kleurechtheid. Potloden met een hoge kleurechtheid bevatten veel pigment dat goed tegen licht kan. Dit is belangrijk, omdat je wilt dat je werk lang mooi blijft en niet gaat vervagen doordat er (zon)licht op valt. Bij kleurpotloden die niet lichtecht zijn, zal de kleur na een tijd vervagen of zelfs compleet verdwijnen.
Blenden met kleurpotloden
Door je kleurpotloden te blenden kun je mooie unieke kleuren creëren en je werk net dat beetje extra geven. Kleurpotloden die goed te blenden zijn, zijn de Faber Castell Polychromos en de Holbein potloden. Wil je gaan blenden met je kleurpotloden? Natuurlijk kun je dat doen met bijvoorbeeld wat keukenpapier of een doezelaar, maar er zijn nog meer verschillende technieken die elk een ander resultaat geven.
Blenden met een oplosmiddel
Met een oplosmiddel zoals terpentine kun je kleurpotloden mooi met elkaar blenden. De kleuren worden intenser, je ziet de potloodstreepjes minder en de kleuren lopen mooi in elkaar over.
Colorless blender
Sommige merken hebben een kleurloze blender in het assortiment zoals de Meltz van Holbein. Wanneer je meerdere kleuren aanbrengt, kun je met de blender de kleuren mooi vervagen en in elkaar over laten lopen.
Polijsten
Als je gaat polijsten, dan layer je kleurpotloden door veel druk op het potlood uit te oefenen. De kleuren versmelten als het ware en worden intenser, terwijl je het oppervlak gladder maakt.
Met een wit potlood
Met een wit of andere lichte kleur potlood kun je highlights aanbrengen terwijl je ook polijst.
Werken in lagen
Met kleurpotloden kun je heel mooi in laagjes werken. Niet alle potloden zijn geschikt om (veel) mee te layeren. Layeren kun je gebruiken om mooie levendige kleuren te krijgen, om diepte te geven aan je werk en om highlights te creëren. Door te blenden kun je meerdere laagjes mooi in elkaar over laten lopen.
Op welk materiaal gebruik je de potloden?
Over het algemeen zul je kleurpotloden het meest gebruiken op papier. Welk papier je gebruikt is afhankelijk van het soort kleurpotlood dat je gebruikt. Aquarelpotloden kun je het beste gebruiken op aquarelpapier. Dit is dikker papier en is geschikt voor het gebruik van water. Gebruik hot pressed, dan heb je een fijn glad oppervlakte. Voor waxpotloden en Holbein potloden zijn Stonehenge papier en Bristol papier aanraders.
Waar kun je op letten bij het aanschaffen van kleurpotloden?
Als je nieuwe kleurpotloden gaat aanschaffen, zijn er een aantal dingen waar je op kunt letten. Er zijn een aantal punten waarop je kwalitatief goede potloden kunt herkennen. Een van de belangrijkste hiervan is de kleur. Professionele potloden geven veel kleur af en hebben vaak ook hele levendige kleuren waar je uit kunt kiezen, doordat er veel pigment in de kern zit. Een andere belangrijke factor is hoe goed het potlood over het papier glijdt. Goede potloden glijden heel makkelijk over je papier heen. Daarnaast zijn ze ook nog eens makkelijker te blenden!
Vergeet ook niet bij je kleurpotloden een goede scherpe puntenslijper aan te schaffen. Een goede puntenslijper zal ervoor zorgen dat je potlood langer mee gaat en dat wil je natuurlijk graag als je mooie potloden hebt gekocht!
Conclusie
Wanneer het gaat om het uitzoeken van kleurpotloden hangt het allemaal af van waar je naar op zoek bent. Hopelijk heb ik je wat meer inzicht gegeven in welke soorten kleurpotloden er allemaal zijn en wat je ermee kan! Wat zijn jouw favoriete kleurpotloden?
Je shopt alle kleurpotloden hier.
Liefs,
Judith
