Zie je ook mooie handlettering, gemaakt met brushpennen? Deze pennen zien er misschien wat intimiderend uit, maar het is helemaal niet zo moeilijk om hier mooie woorden mee te schrijven! Ook heb je niet veel materialen nodig; een brushpen en papier is voldoende. In deze blog vertel ik je meer over welke soorten brushpennen er zijn en hoe je ze kunt gebruiken.
Wat zijn brushpennen?
Brushpennen zijn stiften met een puntige, flexibele punt. Deze punten zijn erg gevoelig voor druk, waardoor je mooie verschillen in lijndiktes kunt maken. Zo oefen je veel druk uit bij downstrokes (lijnen naar beneden) en weinig bij upstrokes (lijnen omhoog). Letteren met brushpennen is een mooie stap tussen faux calligraphy (je schrijft eerst het woord met bijvoorbeeld een fineliner en maakt vervolgens de downstrokes dikker door de lijnen naar beneden nog een keer te tekenen) en kalligrafie met een kroontjespen. Je leert met brushletteren namelijk heel goed hoe je verschillende lijndiktes maakt. Zodra je brushletteren een beetje onder de knie hebt, zal de overstap naar kalligraferen met een kroontjespen ook een stuk kleiner zijn!
Wat is het verschil tussen een penseel en een brushpen?
Brushletteren kun je doen met penselen, maar ook met brushpennen. Met een penseel moet je zelf de inkt of verf oppakken, bij een brushpen zit de inkt er al in. Penselen zijn vaak flexibeler dan brushpennen, waardoor ze meer uitwaaieren. Met penselen heb je meer vrijheid in de keuze van de inkt of verf die je gaat gebruiken. Je kunt bijvoorbeeld aan de slag met gouache of waterverf (Finetec geeft erg mooie effecten!). Ook kun je met penselen kiezen uit veel verschillende diktes en soorten haren. Met brushpennen ben je afhankelijk van de kleuren die de verschillende merken aanbieden.
Naast gewone penselen bestaan er ook waterbrushes. Deze pennen hebben een waterreservoir en zijn gewoon te gebruiken met je favoriete verf of inkt. Voor gebruik vul je dit reservoir met water en draai je het penseel goed vast, zodat hij niet gaat lekken. Vervolgens gebruik je de waterbrush door in het reservoir te knijpen, waardoor er water uit de pen komt. Hierdoor bepaal je zelf hoeveel water je gebruikt. De penselen zijn van een mooie kwaliteit nylon die zijn vorm goed behoudt.
Brushpennen bieden je meer gemak dan penselen, doordat de inkt al in de pen zit. Daarom zijn ze ook lekker makkelijk mee te nemen als je bijvoorbeeld een dagje ergens heen gaat of op vakantie graag wilt letteren!
Soorten brushtips
Er zijn een aantal eigenschappen waarmee brushpennen zich van elkaar onderscheiden. Het materiaal van de brushtip is er daar één van. Zo zijn er brushpennen met punten van penseelhaar, zoals de Pentel Color Brush Pen, maar ook brushpennen met een vilten punt (Ecoline, Artline Stix, Tombow ABT). De vilten pennen zijn over het algemeen wat steviger en je hebt wat meer controle over hoe consistent je lijnen zijn.
Daarnaast variëren punten vaak ook van hard naar zacht. Zachte brushtips (zoals die van Ecoline of Tombow) zijn voor een beginner vaak wat lastiger om mee te werken, omdat ze erg meeveren. Op bijvoorbeeld de Pentel Touch en de Tombow Fudenosuke moet je wat harder drukken tijdens het schrijven, omdat deze minder meeveren. Hierdoor heb je wel meer controle over je letters en is het makkelijker om zowel dunne als dikke lijnen te maken. Als je net begint met brushletteren zijn dit goede pennen om te proberen.
Als laatste kan het formaat van de punt ook nog van invloed zijn op hoe je letters eruitzien. Als je groot wilt schrijven kun je beter een Ecoline brushpen of een Tombow ABT gebruiken, omdat deze allebei een grote en brede punt hebben. Voor fijner werk is een kleine tip zoals de Pentel Touch of Tombow Fudenosuke erg geschikt. Hiermee kun je erg gedetailleerd werken.
Soorten inkt
Naast de brushtip moet je ook rekening houden met de inkt die erin zit. De meeste inkt in brushpennen is op waterbasis. Dit houdt in dat je ze makkelijk met elkaar kunt blenden (wat leuke effecten geeft!) en dat je ze kunt gebruiken op bijna alle soorten papier. Met blenden meng je twee verschillende kleuren met elkaar. Omdat de inkt met water oplosbaar is, kan je de twee kleuren in elkaar over laten lopen met een nat penseel of een blender.
Alle brushpennen in mijn shop zijn op waterbasis, maar er bestaan ook pennen die op alcoholbasis zijn. Wanneer je geen markerpapier gebruikt, zullen deze gelijk door je papier drukken. Als je je brushpennen met elkaar wilt gaan blenden met water raad ik je ook aan om wat dikker papier te gebruiken, bijvoorbeeld aquarelpapier. Dan blijft je werk mooi! Brushpennen die geschikt zijn om te blenden zijn die van Ecoline, de Pentel Touch, de Artline Stix en de Tombow ABT. De Ecoline brushpennen kun je met elkaar blenden, maar ook combineren met de ouderwetse inkt in de potjes. Hier kun je hele mooie ombre effecten mee creëren!
Ik heb in een eerdere blogpost al eens een aantal verschillende brushpennen voor je getest, waaronder de pennen die ik hierboven heb benoemd. Nieuwsgierig? Je kunt hem hier lezen!
Welk papier is geschikt?
Voor brushpennen met een zachte, vilten punt (Ecoline, Tombow ABT) kun je het beste Bristol papier gebruiken. Dit papier heeft een glad oppervlak en zorgt ervoor dat je letters er mooi uitzien, maar ook dat je punt mooi blijft. Kopieerpapier is namelijk erg ruw, waardoor de punt van je brushpen al snel uit elkaar gaat staan en de punt minder scherp wordt. Dat is natuurlijk zonde van je mooie brushpennen! Zoek je een iets goedkoper alternatief om lekker op te oefenen? Dan raad ik je de blokken van Rhodia aan. Deze zijn verkrijgbaar met blank papier, lijntjes, ruitjes of dots.
Hoe gebruik je een brushpen?
Houd je pen vast in een hoek van ongeveer 45 graden. Het werkt het fijnst om de pen dicht bij de punt vast te houden. Hierdoor heb je voldoende controle over de punt en de letters die je gaat schrijven. Daarnaast gaat het schrijven soepeler als je je voor je beweging je hele arm gebruikt in plaats van alleen je pols. Experimenteer vooral met het vasthouden van je pen op verschillende plekken, misschien werkt het voor jou wel fijner om de pen wat verder van de nib vast te houden!
Bij brushletteren maak je verschillen in de diktes van de lijnen door afwisselend meer en minder druk uit te oefenen op je brushpen. Wanneer je een lijn omhoog schrijft (upstrokes), oefen je minder druk uit dan wanneer je een lijn omlaag schrijft (downstrokes). Hierdoor krijg je die mooie variatie in dikte. Het is bij downstrokes niet nodig om heel hard op je stift te drukken. Wanneer je dit wel doet, zal je penpunt sneller slijten. De meeste brushpens veren makkelijk mee, ook als ze een harde punt hebben.
Het is altijd fijn om, voordat je echt begint met brushletteren, eventjes te oefenen met upstrokes, downstrokes en lussen. Je zult al gauw merken dat het letteren dan veel soepeler gaat en het resultaat nog mooier is! Als beginner kan het handig zijn om, wanneer je echt letters gaat schrijven, te beginnen met het oefenen van losse letters. Zodra je dit een beetje onder de knie hebt, kun je gaan oefenen met het verbinden van de letters. Goede woorden om te oefenen zijn ‘minimum’ en ‘aluminium’. Hierin zitten veel upstrokes, downstrokes en ook een aantal lussen. Daarnaast kun je op internet ook veel werkbladen vinden met oefeningen en letters die je over kunt trekken. Dit helpt je erg om nieuwe fonts te leren en te oefenen! Vind je het fijn om wat voorbeelden te hebben? Dan heb ik een aantal leuke boeken in mijn shop die je op weg kunnen helpen. ‘Kleur! Brushlettering voor iedereen’ van Carla Kamphuis is een heel inspirerend boek over brushletteren waar je veel verschillende technieken uit kunt halen!
Geniet ervan!
In het begin kunnen brushpennen wat intimiderend zijn. Misschien is de pen die je gebruikt gewoon niet helemaal geschikt voor jouw manier van werken. Dat is helemaal niet erg! Probeer vooral verschillende soorten pennen uit om te ontdekken welke het beste bij je past. Letteren moet namelijk vooral heel leuk zijn! Maak je ook niet te veel zorgen om het schrijven van de perfecte letter. Het leuke aan brushletteren is namelijk de variatie in de letters en dat het helemaal niet perfect hoeft te zijn. Dat houdt het speels! Hierdoor heb je lekker veel vrijheid om te doen wat je leuk vindt. Probeer dus vooral allerlei technieken uit en blijf oefenen!
Liefs,
Judith
